Tiếng Anh - Phân loại và các ngôn ngữ liên hệ

Trong số nói tiếng Anh như tiếng mẹ đẻ, vào khoảng 71% nói tiếng Anh Mỹ, 15% nói tiếng Anh Anh, 7% nói tiếng Anh Canada và phần còn lại nói các loại tiếng Anh khác. Xem bài viết phân loại tiếng Anh dưới đây.

Các nhà ngôn ngữ học liệt kê tiếng Anh vào nhánh miền Tây của nhóm ngôn ngữ German của hệ Ấn-Âu. Tiếng Scots (hay Lallans) – dùng tại các vùng đất thấp của Scotland và có gốc Anglo-Saxon – khác hẳn với tiếng Gaelic tại Scotland – dùng tại các vùng đất cao của Scotland và có gốc bản địa Celt. Trong khi đó, tiếng Frysk hiện đang được dùng tại tỉnh Fryslân của Hà Lan, tại vài vùng thuộc Đức lân cận với Fryslân và tại vài hòn đảo nằm trong biển Bắc của Anh.

Sau đó là tiếng Hạ Saxon (hay Nedersaksisch) dùng tại miền đông của Hà Lan và miền bắc của Đức. Xa thêm một chút là tiếng Hà Lan, tiếng Afrikaans, tiếng Đức và các ngôn ngữ Bắc Âu như: tiếng Na Uy, tiếng Thụy Điển, tiếng Đan Mạch..., nhưng không bao gồm tiếng Phần Lan.

1. Tiếng Anh – một ngôn ngữ toàn cầu

Tiếng Anh là một ngôn ngữ được nói từ thời Trung cổ tại Anh. Ngôn ngữ này đã trải qua quá trình phát triển hơn 1.400 năm. Đến nay, nó đã trở thành một ngôn ngữ toàn cầu, sử dụng phổ biến trong giao tiếp quốc tế.

Hiện nay, tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ được nói nhiều thứ 3 trên thế giới, chỉ sau tiếng Trung và tiếng Tây Ban Nha. Hơn thế nữa, nó còn là ngôn ngữ thứ 2 được học nhiều nhất. Hơn 60 quốc gia có chủ quyền sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức. Ngôn ngữ này được sử dụng trong nhiều tổ chức lớn như Liên hiệp Quốc, Liên minh châu Âu, Khối Thịnh vượng chung Anh,…

2. Phân loại ngôn ngữ : Ngôn ngữ hoà kết

Tiêu biểu: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, ngôn ngữ của rất nhiều nước châu Âu…

Đặc điểm là từ biến đổi hình thái để thay đổi ý nghĩa hay ngữ pháp. Không thể tách bạch giữa từ gốc và phụ tố hay khó tìm được bản thể của từ gốc trong từ biến đổi như tiếng Anh từ “eat” ở dạng quá khứ là “ate”. Ngôn ngữ hoà kết rất phát triển các phụ tố: tiền tố, hậu tố. Một từ gốc có thể đính kèm nhiều phụ tố “imperfectionism”. Một phụ tố có thể có nhiều ý nghĩa -ly: biến động từ thành tính từ, tính từ thành phó từ. Một ý nghĩa có thể có nhiều loại phụ tố: phủ định im-, un-, ir-, dis-, …. Và có rất nhiều từ biến đổi từ gốc không theo quy tắc.

3. Các nước sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính

Trước tiên, ta cần xác định thế nào là một nước nói tiếng Anh? Một số nước sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức, tuy nhiên người dân lại không dùng trong giao tiếp hàng ngày. Ngược lại, một số nước sử dụng ngôn ngữ này trong giáo dục, công việc, cuộc sống,… nhưng lại không phải là quốc ngữ. Khám phá về các nước nói tiếng anh trên thế giới trong phần dưới đây.

Các nước sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính ở châu Mỹ

Canada là nước dùng tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức. Đồng thời, nước này còn có ngôn ngữ chính thức thứ 2 là tiếng Pháp. Đa phần người dân Canada sẽ sử dụng cả 2 thứ tiếng.

Hoa Kỳ sử dụng rất nhiều thứ tiếng và không có ngôn ngữ chính thức. Tuy nhiên, phần lớn dân số tại quốc gia này đều nói tiếng Anh. Đồng thời, ngôn ngữ này cũng được sử dụng trong hoạt động chính phủ và giáo dục.

Bên cạnh đó, ở vùng Caribbean cũng có khá nhiều nước nói tiếng Anh. Một số vùng lãnh thổ và quốc gia nói tiếng Anh là:

• Anguilla
• Antigua and Barbuda
• Bahamas
• Belize
• Barbados
• Dominica
• Đảo Cayman
• Guyana
• Grenada
• Jamaica
• Puerto Rico
• Saint Lucia
• Saint Kitts and Nevis
• Trinidad and Tobago
• Quần đảo The Virgin

Tuy ngôn ngữ chính thức của những khu vực trên là tiếng Anh, nhưng nhiều người không sử dụng nó trong giao tiếp. Trong cuộc sống hàng ngày, họ chủ yếu nói bằng tiếng Pháp, Tây Ban Nha và một vài ngôn ngữ khác.

Các nước nói tiếng Anh như ngôn ngữ chính ở châu Phi

Đa phần các quốc gia ở châu Phi đều có nhiều ngôn ngữ chính thức khác nhau. Riêng ở Nam Phi có 11 ngôn ngữ chính thức, chưa tính đến những ngôn ngữ khác được sử dụng hàng ngày. Tuy tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức của khu vực này, nhưng vẫn còn nhiều người chưa sử dụng được.

Ví dụ: Tại Namibia, ngôn ngữ chính thức là tiếng Anh, nhưng chỉ có 7% tổng dân số sử dụng được ngôn ngữ này.

Các nước có tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức và sử dụng trong giao tiếp hàng ngày là:

• Ghana
• Kenya
• Lesotho
• Nigeria
• Rwanda
• South Africa
• Uganda
• Zimbabwe

Các nước sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ chính thức, không sử dụng trong đời sống hàng ngày là:

• Burundi
• Cameroon
• Gambia
• Liberia
• Mauritius
• Malawi
• Saint Helena
• Sierra Leone
• Seychelles
• United Republic of Tanzania
• Swaziland
• Zambia

Các nước sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính ở châu Âu

Tại các quốc gia châu Âu, 90% trẻ em học tiếng Anh giống như một môn học bắt buộc. Nhưng khi họ trưởng thành thì không phải ai cũng sử dụng tiếng Anh một cách thành thạo.

Dưới đây là một số quốc gia/vùng lãnh thổ sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức và/hoặc giao tiếp bằng ngôn ngữ này:

• England
• Gibraltar
• Ireland
• Jersey
• Scotland
• Malta
• Northern Ireland
• Wales
• The Isle of Man

Các nước sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính ở châu Đại Dương

New Zealand là quốc gia sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức. Nước Úc không liệt kê tiếng Anh là ngôn ngữ chính, nhưng người dân lại dùng tiếng Anh như một ngôn ngữ chung.

Ngoài ra, một số nước liệt kê tiếng Anh là ngôn ngữ chính, nhưng nó không phải tiếng bản ngữ:

• Fiji
• Guam
• Kiribati
• Micronesia
• Marshall Islands
• Northern Mariana Islands
• Nauru
• Niue
• Pitcairn
• Palau
• Papua New Guinea
• Solomon Islands
• Samoa
• Tonga
• Vanuatu
• Tuvalu

Các nước sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính ở châu Á

Dù tiếng Anh không phải bản ngữ, nhưng một số nước châu Á sử dụng là ngôn ngữ chính thức hoặc trong đời sống.

Tại Ấn Độ, Philippines và Pakistan tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức. Nó được được sử dụng trong nhiều hoạt động giáo dục và chính trị.

Riêng ở Singapore, đây không chỉ là ngôn ngữ chính thức mà nó còn được dùng để giao tiếp trong cuộc sống hằng ngày.

Các nước nói tiếng Anh ở châu Á gồm:

• India
• Pakistan
• Philippines
• Singapore
• Malaysia
• Brunei
• Sri Lanka
• Bangladesh
• Israel

Phân bổ địa lý

Trong số nói tiếng Anh như tiếng mẹ đẻ, vào khoảng 71% nói tiếng Anh Mỹ, 15% nói tiếng Anh Anh, 7% nói tiếng Anh Canada và phần còn lại nói các loại tiếng Anh khác.

Có một số nước dùng tiếng Anh như một ngôn ngữ chính trong văn kiện của chính phủ tuy không công nhận nó như một ngôn ngữ chính thức như: Angola, Brunei, Costa Rica, Israel, Lebanon, Malaysia, Sierra Leone, Sri Lanka, Tanzania.... Ngoài ra có một số các nước, hoặc dưới ảnh hưởng của Anh hoặc dưới ảnh hưởng của Mỹ, tuy không dùng tiếng Anh như một tiếng chính thức nhưng có một dân số dùng một loại "tiếng lai" (creole hay pidgin) giữa tiếng Anh và các tiếng địa phương.

Số người sử dụng tiếng Anh như một ngôn ngữ phụ đã được ước lượng vào khoảng từ 500 triệu đến 1 tỉ người ở khắp nơi trên hoàn cầu. Tiếng Anh còn được dùng như một trong nhiều ngôn ngữ chính thức của nhiều tổ chức quốc tế như Liên hiệp quốc, Liên minh châu Âu, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC), Phong trào Chữ thập đỏ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, Khối Thịnh vượng chung Anh (The Commonwealth of Nations), Nhóm G8, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Tổ chức Bưu chính Quốc tế...

Quốc gia theo tổng số người nói

> Ngữ pháp tiếng Anh: Cách sử dụng own và mine; there và it

> Ngữ pháp tiếng Anh: Sự hòa hợp giữa chủ ngữ và động từ

Theo Kênh Tuyển Sinh tổng hợp